هر دقیقه ۲۰ نفر در جهان آواره می‌شوند

كميسارياي عالي سازمان ملل در امور پناهندگان (UNHCR) كه هر سال به مناسبت «روز جهاني آوارگان» (30خرداد) گزارشي از آخرين وضعيت آوارگان منتشر مي‌كند، شرايط امروز جهان را بي‌سابقه خوانده و نسبت به گسترش جنگ و ويراني در مناطق مختلف هشدارداده است. طبق اين گزارش تا پايان سال 2016، تعداد بي‌سابقه 65ميليون و 600هزار نفر از مردم جهان مجبور به ترك محل زندگي خود شده‌اند كه 40ميليون و 300هزار نفر از آنها درون خاك سرزميني‌ كشورشان آواره‌اند، 22ميليون و 500هزار نفر از آنها آواره ديگر كشورها شده‌اند و 2ميليون و 800هزار نفر هم به‌دنبال دريافت پناهندگي سياسي، جلاي وطن كرده‌اند.

آمار منتشرشده از سوي سازمان ملل غم‌انگيز است. در هر دقيقه 20نفر از مردم جهان به‌دليل جنگ، درگيري‌هاي قوميتي يا تعقيب از سوي دولت‌هايشان آواره مي‌شوند؛ يعني در هر 3ثانيه يك نفر. اين آمار زماني غم‌انگيزتر مي‌شود كه نشان مي‌دهد نيمي از آوارگان جهان را كودكان و نوجوانان زير 18سال تشكيل مي‌دهند.

آمارهاي مربوط به آوارگان آنگونه كه فيليپو گراندي، كميسر عالي سازمان ملل در امور پناهندگان، مي‌گويد «با هيچ متر و معياري قابل درك نيست». طبق آمار اين سازمان تعداد آوارگان جهان طي 2دهه اخير تقريبا دو‌برابر شده است. تعداد آوارگان جهان از 34ميليون نفر در سال 1997به رقم كنوني رسيده است.

• سوريه، منبع اصلي آوارگي

پيش از اين، كميسارياي عالي سازمان ملل در امور پناهندگان با هشدار در مورد ادامه درگيري‌هاي مسلحانه در نقاط مختلف جهان، اعلام كرده بود كنترل شرايط آوارگان عملا از دست همه خارج شده چراكه گويي «اكنون همه جهان در جنگ است.» نگاهي به نقشه جهان نشان‌ مي‌دهد كه گفته اين نهاد بين‌المللي آنقدرها هم دور از ذهن نيست؛ بسياري از نقاط جهان يا درگير جنگ هستند يا قرباني حملات تروريستي.

آمار سازمان ملل نشان مي‌دهد آوارگان سوريه‌اي بخش عمده آوارگان در جهان را تشكيل مي‌دهند و ادامه درگيري‌ها در اين كشور همچنان براي چندين سال پياپي عامل شماره يك آوارگي در جهان است. هم‌اكنون تعداد آوارگان درگيري‌هاي سوريه از مرز 12ميليون نفر گذشته است. جنگ سوريه اكنون بيش از 300هزار كشته هم دارد. از 12ميليون آواره سوريه، حدود 6ميليون و 500هزار نفر درون خاك سرزميني كشورشان آواره شده‌اند. همزمان حدود 5ميليون و500هزار نفر هم آواره ديگر كشورها ازجمله تركيه، لبنان، اردن و عراق شده‌اند. 12ميليون آواره برابر با نيمي از جمعيت سوريه است.

درگيري‌ها در سوريه مهم‌ترين دليل آوارگي در جهان است اما همه‌‌چيز به سوريه ختم نمي‌شود. طي سال‌هاي اخير، دست‌كم آتش جنگ در 10كشور همچنان شعله‌ورتر شده تا 65ميليون آواره روي دست جهان بماند. پس از سوريه كه از سال2011 قرباني جنگ شد، افغانستان بيشترين تعداد آواره در جهان را دارد.

از مجموع 4ميليون و 700 آواره در افغانستان، حدود يك ميليون و 800هزار نفر درون خاك سرزميني اين كشور آواره شده‌اند و 2ميليون و 900هزار نفر هم از اين كشور گريخته و آواره ديگر كشورها ازجمله ايران و پاكستان شده‌اند. درگيري‌ها در افغانستان، يكي از قديمي‌ترين درگيري‌هاي مسلحانه در جهان است. بعد از سوريه و افغانستان، عراق با 4ميليون و 200هزار نفر، سودان جنوبي با 3ميليون و 300هزار نفر، سودان با 2ميليون و 900هزار نفر، كنگو با 2ميليون و 900هزار نفر، سومالي با 2ميليون و 600هزار نفر، نيجريه با 2ميليون و 500هزار نفر، اوكراين با 2ميليون و 100هزار نفر و يمن با 2ميليون و 100هزار نفر در رده‌هاي بعدي قرار دارند.

• كشورهاي درحال‌توسعه ميزبان اصلي آوارگان

آنهايي كه از كشورهايشان آواره مي‌شوند، به كجا پناه مي‌برند؟ آمار سازمان ملل نشان مي‌دهد كه برخلاف هياهويي كه كشورهاي پيشرفته غربي و به‌خصوص اروپايي‌ها طي سال‌هاي اخير به راه انداخته‌اند، اين كشورهاي در حال توسعه هستند كه ميزبان اصلي آوارگان جهانند. 84درصد از آوارگان هم‌اكنون در كشورهاي فقير يا در حال توسعه پناه داده شده‌اند.

تركيه براي سومين سال پياپي، بيشترين تعداد آواره را در خود جاي داده است. 2ميليون و 900هزار آواره در اين كشور زندگي مي‌كنند كه بيشتر آنها سوريه‌اي هستند. پس از تركيه، پاكستان با پذيرش يك ميليون و 400هزار آواره، لبنان با يك ميليون آواره و ايران با پذيرش حدود 980هزار آواره در رتبه‌هاي بعدي قرار دارند. اوگاندا و اتيوپي هم با 940هزار و 791هزار آواره در رده‌هاي بعدي قرار دارند.